review: klip lied snaar

door: Ben Taffijn

datum: 24 mei 2022
@ NIEUWE NOTEN

Soms kom ik dingen tegen die eenvoudigweg aan bod moeten komen, bijvoorbeeld omdat ze ongewoon of uniek zijn. Dat is zeker het geval met ‘Klip lied snaar’, dat hier al geruime tijd ligt. Het betreft een project van harpiste Anne Vanschothorst, die muziek componeerde bij gedichten van de beroemde Zuid Afrikaanse dichteres Antjie Krog, van wier poëzie Vanschothorst een groot liefhebber blijkt te zijn. En dat komt niet als een eenvoudig cd’tje, maar als een prachtig uitgevoerde gedichtenbundel, met de gedichten zowel in het Afrikaans als in het Nederlands, vertaald door Robert Dorsman en een bijgevoegde, ingenieus verpakte Cd. Alleen dat al maakt deze uitgave meer dan de moeite waard. 

Dat Vanschothorst de poëzie van Krog een warm hart toe draagt, krijgen we bij beluistering al snel mee. Het draait hier duidelijk om de gedichten die Krog voorleest, in het voor ons toch wat exotisch aandoende Zuid Afrikaans. Vanschothorst zoekt daar letterlijk de juiste stemming bij, voegt er minimalistische noten aan toe. Geen melodieën, dat is te sterk. Louter klanken, die meebewegen op het ritme van Krogs stem. Het is ook vrijwel altijd Vanschothorst die begint en eindigt, het gedicht van Krog omringend. Een mooi voorbeeld van deze aanpak vis het vrij lange gedicht ‘hier langs die lang wit skaduwee’, een zeer intens gedicht, met veel passie voorgedragen door Krog. Vanschothorst kiest hier voor een karig repetitief patroon, zo de passie nog wat sterker aanzettend.

Maar meestal ligt het tempo waarin Krog voorleest veel lager, haar gedichten, die van een diep inlevingsvermogen getuigen, zijn bijna meditaties. In die gevallen past Vanschothorst haar klankwereld eveneens aan. Dan klinken die karige, lang uitwaaierende noten als muzikale abstracties. Bijvoorbeeld in ‘vanwege die verhalen van verwondes’. Bijzonder is ook het instrumentale intermezzo wat daarop volgt en waarin we Vanschothorst solo horen, bewegend tussen abstractie en melodie, op haar harp, maar ook met elektronica in de weer. Even niet gehinderd door Krogs poëzie, al handelt ze wel degelijk in de geest van. Bijzonder is ook het instrumentale stuk dat voorafgaat aan het zeer persoonlijke ‘Ma sal laat wees’. Ook hier zet Vanschothorst naast haar harp op zeer bescheiden wijze elektronica in, een wat weemoedige sfeer creërend. Anticiperend op dit prachtige gedicht. Mooi is ook de wijze waarop deze componiste het intieme ‘Windows 2000’ muzikaal aanvult, zichzelf meer toestaand dan in de andere stukken. Voor het meest experimentele gedicht, ‘Narratief van klip’ vroeg Vanschothorst versterking aan bassist Thijs de Melker die ook voor de mix en mastering van dit album zorgde, mooie extra accenten die deze bijzondere voordracht verder kleuren.